Verslaving
Ik moet iets bekennen: ik ben verslaafd. Hoewel ik mijn verslaving deel met de meeste Nederlanders is er, in tegenstelling tot andere verslavingen als roken, alcohol en drugs, geen overheidsprogramma om mij ervan af te helpen.
Mijn pogingen om af te kicken hebben tot nu toe maar weinig effect. Ik maak kleine stapjes, maar heb doorzettingsvermogen nodig om mijn gewoontes blijvend te veranderen. Want die kleine stapjes kosten al een flinke inspanning.
Mijn verslaving komt voort uit gemak. De stof waaraan ik verslaafd ben kent vele gedaanten: hard en onbreekbaar of zacht en buigzaam. Het maakt eten langer houdbaar, beschermt kwetsbare objecten en is een veelzijdig verpakkingsmateriaal. Dankzij deze kwaliteiten zit het ook bijna overal in, op of omheen: Plastic.
Behalve gemak koop je met plastic ook een probleem. Het verteert nauwelijks en hoopt zich daardoor op in de wereld om ons heen. Hoewel we het vrijwel zeker als microplastics binnenkrijgen en opslaan in ons lichaam, is er nog maar heel weinig bekend over wat het daar aanricht.
Als je minder plastic wilt gebruiken, dan moet je bij bijna alles wat je koopt de vraag stellen of het ook anders kan. Een van mijn eerste, voorzichtige stapjes op weg naar minder plastic was de aanschaf van een paar groente- en fruitnetjes. Die neem ik trouw mee naar de groentekraam op de markt, die zijn producten los verkoopt. Maar in de supermarkt heb ik er weinig aan, want daar zijn de meeste versproducten voorverpakt.
Een paar weken geleden besloten mijn man en ik om onze vrijdagse kant-en-klaar maaltijd van de supermarkt in te ruilen voor een afhaalmaaltijd van een nieuwe take-away bij ons in de buurt. De maaltijd was heerlijk. Maar toen we na afloop de restanten in ogenschouw namen, kwamen we tot de conclusie dat we weliswaar de plaatselijke middenstand hadden gesteund, maar zeker niet op het plastic afval hadden bespaard. Integendeel.
We bezochten een verpakkingsarme winkel, waar onder andere granen, peulvruchten en noten niet voorverpakt zijn. Je kunt daar zelf je herbruikbare verpakking of een papieren zak vullen met de hoeveelheid die je nodig hebt. Heel bevredigend. Maar ja, deze winkel bevindt zich op 16 kilometer fietsen van ons huis ...
Schoonmaakmiddelen en verzorgingsproducten worden vrijwel allemaal in plastic verkocht. Nu schijn je veel van deze producten zelf te kunnen maken van een paar basisingrediënten. Goed idee, en dat ga ik zeker proberen. Maar ook dit betekent een extra inspanning. Hoeveel mensen gaan hiermee aan de slag, in een wereld die steeds sneller gaat en waar de tijdsdruk alsmaar verder oploopt?
Gelukkig ben ik niet de enige consument die kleine stapjes zet. En de overheid doet dat ook. We zijn al af van het automatisme waarmee elke boodschap in een plastic tasje werd verpakt. Op kleine drankflesjes zit sinds kort statiegeld en eenmalige verpakkingen uit de horeca mogen niet meer van plastic zijn.
Ik heb goede hoop dat mijn verslaving in de loop der jaren geleidelijk minder zal worden. Maar het zal nog lang duren voor ik kan zeggen: “Zo, daar ben ik van af!”